بررسی بازار جهانی اسید استئاریک و روند مصرف آن در ایران

نگاهی به جایگاه اسید استئاریک در صنایع شیمیایی جهان

اسید استئاریک به عنوان یک اسید چرب اشباع با زنجیره بلند است که در انواع صنایع آرایشی و بهداشتی، صنعت غذا، پلاستیک‌سازی، صنایع دارویی و در صنایع شیمیایی کاربرد دارد. بازار اسید استئاریک بسیار گسترده است و از منابع حیوانی و گیاهی تأمین می‌شود، به همین خاطر کشور‌هایی مثل چین، اندونزی و مالزی سهم بسیار زیادی در تولید و صادرات جهانی اسید استئاریک دارند.

کشور اندونزی به تنهایی بزرگترین صادرکننده روغن پالم است و بخش زیادی از اسید استئاریک صادراتی در جهان از این کشور است. کشور مالزی با داشتن زیرساخت‌های قدرتمند دومین قطب تولید و صادرات اسید استئاریک در جهان است و چین از مهمترین بازیگران اثرگذار در عرصه جهانی برای تولید و البته مصرف اسید استئاریک است.

تمرکز جغرافیایی اسید استئاریک در آسیا باعث شده تا این ماده به شدت تحت تأثیر سیاست‌های تجاری قرار بگیرد و در برخی از کشور‌ها قیمت اسید استئاریک هزینه بر باشد.

وضعیت تولید و مصرف جهانی اسید استئاریک

اسید استئاریک و تولید آن بیشتر بر پایه روغن گیاهی به خصوص روغن پالم است و بخش دیگر نیز بر پایه چربی‌های حیوانی. به همین دلیل کشور‌هایی که فرآیند تولید روغن پالم را دارند، اغلب سهم بسیار وسیعی از عرضه جهانی اسید استئاریک دارند، مثل اندونزی و مالزی.

بنابراین بازار اسید استئاریک عمدتاً در دست کشور‌های آسیایی است. از لحاظ مصرف، بیشترین سهم تقاضای مصرف در صنایع شوینده و آرایشی است و صنعت لاستیک‌سازی و پلاستیک در رده‌های بعدی مصرف قرار دارند.

با افزایش میزان مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی و محصولات پلاستیکی، میزان تقاضا اسید استئاریک هم افزایش یافته است و روند رو به رشدی دارد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در آینده حتی میزان تقاضا اسید استئاریک بیشتر هم شود و وابستگی زیاد اسید استئاریک به روغن گیاهی موجود در کشور‌های آسیایی، منجر به افزایش و نوسانات قیمت روغن پالم شده است.

الگوی مصرف جهانی اسید استئاریک

بازار اسید استئاریک در جهان حول چند محور مشخص می‌گردد، در ادامه اصلی‌ترین حوزه‌ها را بررسی می‌کنیم:

صابون و شوینده: مواد بهداشتی و شوینده‌ها بالاترین سهم مصرف نزدیک به ۳۰ الی ۴۰ درصد اسید استئاریک را دارند و برای پایداری کف و سفت کنندگی صابون استفاده می‌شود.

محصولات آرایشی: اسید استئاریک در محصولات آرایشی نقش امولسیون‌کننده، مات‌کننده و پایدار‌کننده کرم و لوسیون‌ها هستند که ۲۰ الی ۲۵ درصد سهم بازار مختص به این حوزه است.

صنایع پلاستیک‌سازی: سهم این صنعت از استفاده از اسیداستئاریک حدود ۲۰ درصد است و برای مقاومت حرارتی و بهبود کیفیت پلاستیک‌ها از این ماده استفاده می‌شود.

صنایع دارویی، روان‌کننده و شمع: بین ۱۵ الی ۲۰ درصد سهم بازار اسید استئاریک مخصوص شمع‌سازی، صنایع دارویی است که برای تثبیت قالب‌گیری از این ماده استفاده می‌کنند.

عوامل مؤثر بر قیمت جهانی اسیداستئاریک

قیمت اسید استئاریک تحت تأثیر عوامل زیادی است و مجموعه‌ای از عوامل بر روی عرضه و تقاضا اسید استئاریک اثرگذار است، مثلا:

هزینه انرژی و حمل و نقل: تولید و صادرات اسید استئاریک بسیار هزینه‌بر است و باعث افزایش قیمت نفت و گاز، افزایش هزینه حمل و نقل و تغییر در نرخ کرایه دریایی می‌شود. به همین دلیل قیمت صادرات اسید استئاریک تحت تأثیر این هزینه‌ها است.

قیمت خوراک‌های گیاهی و روغن پالم: بخش زیادی از اسید استئاریک از روغن پالم تأمین می‌شود و نوسان قیمت این روغن بر روی محصول نهایی اسید استئاریک تأثیرگذار است. اگر روغن پالم تحت تأثیر شرایط آب‌و‌هوایی، بیماری و سایر موضوعات تغییر کند، قیمت نهایی اسید استئاریک هم تغییر خواهد کرد.

سیاست‌های تجاری: تغییر تعرفه‌های صادرات یا واردات اسید استئاریک یا محدودیت‌های زیست محیطی در کشور‌های تولید‌کننده، مثلاً اندونزی و مالزی بر عرضه جهانی تأثیر می‌گذارد و باعث افزایش قیمت می‌شود.

نوسانات در قیمت ارز: اسیداستئاریک دارای تجارت جهانی است و با دلار معامله می‌شود، به همین خاطر قیمت جهانی اسید استئاریک با تغییر در ارزش‌های محلی کشور واردکننده و صادرکننده تغییر خواهد کرد.

مقررات زیست محیطی: گرایش به سمت محصولات سبز رو به رشد است و هرگونه محدودیت تولید تحت تأثیر الزامات محیط زیستی، میزان تقاضا و قیمت را تغییر می‌دهد.

میزان تقاضا: اگر رشد صنایع وابسته به اسید استئاریک متوقف شود و میزان تقاضا موادی مثل محصولات آرایشی، شوینده‌ها یا لاستیک‌سازی کاهش یابد، تولید اسید استئاریک کاهش و قیمت‌ها افزایش می‌ابد.

روند و محرک‌های بازار اسید استئاریک

مصرف اسید استئاریک در ایران تحت تأثیر روند و محرک‌های بازار جهانی اسید استئاریک است و برخی روند‌ها در این زمینه تأثیرگذار است، مثلا:

افزایش میزان تقاضا در صنعت آرایشی

نقش اسید استئاریک در صنعت آرایشی، پایدارکننده کرم‌ها، لوسیون و صابون است. هرچقدر مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی بیشتر شود، میزان تقاضا و واردات اسید استئاریک به ایران بیشتر خواهد شد.

گسترش میزان کاربرد صنعت پلاستیک

اسید استئاریک در صنعت پلاستیک و لاستیک به عنوان نرم‌کننده و آزادکننده استفاده می‌شود که با افزایش تولیدات پلاستیکی، میزان تقاضا بازار اسید استئاریک نیز بیشتر می‌شود.

پیش‌بینی رشد و چشم‌انداز بازار اسید استئاریک تا سال‌های آینده

طبق پیش‌بینی‌ها میزان مصرف اسید استئاریک در آینده رشد زیادی خواهد داشت و کشور‌های تولیدکننده و واردکننده باید طبق این الگو برای سال‌های آتی برنامه‌ریزی‌های داشته باشند. برخی از چشم‌انداز‌ها درخصوص ماده اسید استئاریک شامل موارد زیر است:

رشد صنعت آرایشی و بهداشتی

با توجه به رشد جمعیت شهری، افزایش میزان درآمد سالانه و تمایل زیاد مردم به استفاده از محصولات آرایشی، به نظر می‌رسد تقاضا برای استفاده اسید استئاریک در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت.

گرایش افراد به استفاده از محصولات ارگانیک

افزایش تقاضا از استفاده محصولات ارگانیک مثل روغن پالم می‌تواند در آینده میزان تولید اسید استئاریک از منابع طبیعی را افزایش دهد.

کاهش میزان واردات اسید استئاریک

برخی از کشور‌ها در حال بررسی این موضوع هستند که میزان وابستگی خود را به واردات اسید استئاریک کاهش دهند و با مواد اولیه در دسترس سعی در تولید اسید استئاریک کنند که این موضوع می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند.

جمع‌بندی

بازار اسید استئاریک در ایران و در سطح جهانی در حال رشد است و با توجه به افزایش میزان تقاضا مواد آرایشی، پلاستیک و … در ایران، تولید بومی و کاهش وابسته بودن به واردات اسید استئاریک برای ایران یک مزیت رقابتی ایجاد خواهد کرد. اما با این حال نوسان قیمت مواد اولیه، وجود محدودیت‌های فناوری، محدودیت محیط زیستی و … در ایران رشد بازار اسید استئاریک محدود کرده است. با برنامه‌ریزی درست و اصولی زیر نظر متخصصان کارآزموده و ماهر می‌توانیم فرصت‌هایی برای رشد در بازار اسید استئاریک و تولید محصولات باکیفیت انجام دهیم.